နန္းရင္း၀န္ ( ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ) ဦးေစာ
ဂဠဳန္ဦးေစာ
၁၉၃၁ ခုနွစ္ ဥပေဒျပဳကာင္စီတြင္ ဦးေစာသည္ ဂဠဳန္ဆရာစံ၏ ေတာင္သူလယ္သမား ေတာ္လွန္ေရးနွင့္ ပတ္သက္ျပီး အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ပုန္ကန္သူမ်ားအား ရက္ရက္ ေရာေရာ နွိပ္ကြပ္ခဲ့ေၾကာင္း အစိုးရထံ အိတ္ဖြင့္ေပးစာ တစ္ေစာင္ ေရးသားခဲ့သည္။ ထို့ျပင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ျမန္မာျပည္အေရး စာအုပ္တစ္အုပ္ ေရးသားကာ နိုင္ငံျခားသို့ တင္ပို့ရာ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ပိတ္ပင္တားဆီးမွုခံရသည္။ သာယာဝတီ ေတာင္ပိုင္းအမတ္ ဦးေစာသည္ “၁၉၃၀-၃၁ ခုနွစ္ျမန္မာျပည္အေရး” စာအုပ္ကို ေရးသား ထုတ္ေဝရာ အစိုးရအား အျကည္ညိဳပ်က္ေစေသာ စာသားမ်ား ပါဝင္၍ ပုဒ္မ ၁၂၃ (က) အရ အျပစ္ေပးနိုင္ျေကာင္း အထူးေဂဇက္ အထုတ္ခံရသည္။ ဥပေဒျပဳလြွတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး တြင္လည္း ဆရာစံ ေတာင္သူလယ္သမား ပုန္ကန္မွုနွင့္ပတ္သက္၍ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မွုမ်ားကို ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ေဝဖန္ ေျပာၾကားရာ ထိုစဉ္က ျပည္ထဲေရးအတြင္းဝန္ “မစ္စတာ ဘုသ္ဂေရဗလီ (Mr. Booth Gravely) ကဦးေစာအား “ေမာင္ေစာ ဂဠဳန္ျဖစ္လာျပီ”ဟု ေျပာရာမွ “ဂဠဳန္ဦးေစာ”ဟု အမည္တြင္ လာသည္။
၁၉၃၂ ခုနွစ္ ဒိုင္အာခီရြေးေကာက္ပြဲတြင္ သာယာဝတီေတာင္ပိုင္း မဲဆန္ဒ နယ္မွ အရြေးခံရာ ရွုံးနိမ့္ခဲ့ျပန္သည္။ သို့ေသာ္ ေနာက္ဆယ္လေက်ာ္ အျကာ ျကားျဖတ္ ေရြးကာက္ပြဲ၌ ဟင္္ သာေကတ ေျမာက္ပိုင္း မဲဆႏၵနယ္မွ အေရြးခံရသည္။ ၁၉၃၄ ခုနွစ္တြင္ ဦးေစာသည္ ရန္ကုန္ ျမဴနီစီပယ္လူျကီးအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၃၅ ခုနွစ္၊ ေမလ (၂၃) ရက္ေန့တြင္ သူရိယသတင္းစာ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဂ်ပန္နိုင္ငံသို့ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ အျပန္တြင္ ကိုးရီးယား၊ တရုတ္၊ ထိုင္း၊ ပသ်ွူးက်ြန္းဆြယ္ (မေလးက်ြန္းဆြယ္) စေသာ နိုင္ငံမ်ားသို့ လွည့္လည္သြားေရာက္ကာ အဆိုပါနိုင္ငံ၏ အဆာဟိရွင္ဘန္း သတင္းစာကိုလည္း ေလ့လာခဲ့သည္။ ဂ်ပန္မွအျပန္ ဦးေစာသည္ “ကိုယ္ေတြ႕ဂ်ပန္ျပည္”စာအုပ္ကိုေရးကာ သူရိယမွ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ထို့ေနာက္သူရိယ သတင္းစာရွယ္ယာမ်ား ထပ္မံဝယ္ယူျပီး ၁၉၃၆ ခုနွစ္တြင္ သူရိယသတင္းစာ၏ ဒါရိုက္တာအဖြဲ့ဝင္ ျဖစ္လာသည္။
၁၉၃၇ ခု၊ ေမလ (၁၂) ရက္ေန့တြင္ ဂဠဳန္ဦးေစာနွင့္ ဇနီးေဒၚသန္းတင္တို့က အိႏိၵယ ေခါင္းေဆာင္ ပန္ဒစ္ဂ်ဝါဟလာေနရူးနွင့္ သမီး အင္ဒီရာဂႏၵီ တို့အား ဧည့္ခံဂုဏ္ျပဳခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ ခုနွစ္တြင္ သူရိယသတင္းစာ အယ္ဒီတာခ်ုပ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ သူရိယသတင္းစာ အယ္ဒီတာခ်ုပ္အျဖစ္ ျသဇာျကီးမား လာသည္နွင့္အမ်ွ သတင္းစာ၏ မူဝါဒကို ၄င္းစိတ္ျကိုက္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။
၁၉၃၆ ခုတြင္ ဂဠဳန္စစ္သူျကီးဘြဲ့ခံကာ ဂဠဳန္တပ္၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အျဖစ္ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၃၆ ခု ဒုတိယေက်ာင္းသား သပိတ္ကာလတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားနွင့္ ရင္းနွီးမွုရရန္ ျကိုးစားခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ ခု၊ မတ္လတြင္ မ်ိုးခ်စ္ပါတီကို ဖြဲ့စည္းခဲ့သည္။ မ်ိုးခ်စ္ပါတီဌာနခ်ုပ္ကို သူရိယသတင္းစာ တိုက္မ်က္နွာခ်င္းဆိုင္ ေနရာနွင့္ ဦးေစာ၏ မရမ္းကုန္းျမို့နယ္ရွိ ေအဒီလမ္း (ယခု ေမခလမ္း) အမွတ္ (၄) ေနအိမ္တြင္ထားရွိသည္။ မ်ိုးခ်စ္ပါတီတြင္ ဝတ္လုံေတာ္ရ ဦးေအး၊ ဖ်ာပုံသူေဌး၊ ဦးအုန္းခင္၊ ဟသာၤတဦးျမ၊ ပဲခူးဦးစိန္ဝင္းတို့ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အျဖစ္ပါဝင္သည္။
၁၉၃၉ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၆)ရက္ေန့ လြႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္ ဦးေဆာင္ေသာ ညြန့္ေပါင္း အစိုးရအား အယုံအျကည္မရွိအဆို ထပ္မံတင္သြင္းရာ (၇၀) မဲ၊ (၃၇) မဲျဖင့္ အနိုင္ရသည္။ ၁၉၃၉ ခု၊ ေမလ (၃၀) ရက္ေန့တြင္ ေရႊက်င္ဦးပု ဦးေဆာင္သည့္ ညြန့္ေပါင္းအစိုးရအဖြဲ့၌ ဦးေစာသည္ လယ္ယာနွင့္ သစ္ေတာေရးရာ ဝန္ျကီးျဖစ္လာသည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္နွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၉)ရက္ေန့ လြွတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတြင္ နန္းရင္းဝန္ ေရႊက်င္ဦးပုအား အယုံအျကည္မရွိ အဆို ထပ္မံတင္သြင္းျပီး ရာထူးမွ ျဖဳတ္ခ်ကာ ဦးေစာကိုယ္တိုင္ နန္းရင္းဝန္အျဖစ္ အစိုးရအဖြဲ့ကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ နန္းရင္းဝန္ (ဝန္ျကီးခ်ဳပ္) ျဖစ္စဥ္က ဦးေစာသည္ ျမန္မာအမ်ိုးသမီးမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ဥပေဒတစ္ခု ျပဌာန္းခဲ့သည္။ ယင္းဥပေဒမွာ “ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာအမ်ိုးသမီးမ်ား ထိမ္းျမားလက္ထပ္ျခင္းဥပေဒ”ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္နွစ္တြင္ ဗိုလ္မွူးျကီး စူဇူကီး (ဗိုလ္မိုးျကိုး)ျမန္မာနိုင္ငံသို့ လာေရာက္ေသာအခါ ဦးေစာသည္ ဗိုလ္မွူးျကီး စူဇူကီးအား ေခၚယူေတြ႕ဆုံကာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဂ်ပန္ထံမွ အကူအညီမ်ား လိုခ်င္ေၾကာင္း ေျပာျကားခဲ့သည္။
၁၉၄၁ ခု၊ ေအာက္တိုဘာလ (၈) ရက္ေန့တြင္ နန္းရင္းဝန္ဦးေစာသည္ အိုင္စီအက္စ္ဝန္ထမ္း ဦးတင္ထြတ္ကို အျကံေပးအျဖစ္ ေခၚေဆာင္ျပီး နန္းရင္းဝန္ အက္တလီနွင့္ ေတြ ့ရန္ အဂၤလန္သို့ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ အင္္ဂလန္တြင္ နန္းရင္းဝန္ အက္တလီနွင့္ ေတြ႕ခြင့္ရေသာ္လည္း စစ္ျပီးလ်ွင္ ျမန္မာနိုင္ငံအား ဒိုေမနီယန္ အုပ္ခ်ုပ္ေရးေပးရန္ ေတာင္းဆိုရာ ေအာင္ျမင္မွု မရခဲ့ခ်ေ။ အဂၤလန္မွအျပန္ ေပၚတူဂီနိုင္ငံ လစ္စဘြန္းျမိဳ႕အေရာက္ ဂ်ပန္ေကာင္စစ္ဝန္ရုံးသို့သြားျပီး ေပၚတူကီနိုင္ငံဆိုင္ရာ ဂ်ပန္သံအမတ္ၾကီးနွင့္ ေတြ ့့ဆုံကာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္းသို့ ဂ်ပန္မ်ား ဝင္ေရာက္လာပါက ျဗိတိသ်ွတို့ကို တိုက္ခိုက္ရာတြင္ ကူညီဦးမည္ဟု စကားကမ္းလွမ္းခဲ့သည္၊ ထို့အေၾကာင္းကို ျဗိတိသ်ွစုံေထာက္မ်ား သိရွိျပီး ဂ်ပန္သံရုံးနွင့္ ဆက္သြယ္မွုျဖင့္ ပါလက္စတိုင္း (အစၥေရး) ျပည္ ဟိုင္ဖာျမို့တြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ထိန္းသိမ္း ထားျခင္းခံရသည္။ ၁၉၄၂ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ (၁၈) ရက္ေန့တြင္ နန္းရင္းဝန္ဦးေစာအား ျမန္မာျပည္သို့ ျပန္ခြင့္မျပဳဘဲ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းလိုက္ ေၾကာင္း အဂၤလိပ္အစိုးရက ေၾကညာခဲ့သည္။ ဦးေစာအား ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္း အာဖရိကတိုက္ ယူဂႏၶာနိဳင္ငံ၏ အက်ဉ္းခ် အိုင္စီအက္စ္ ဦးတင္ထြတ္အား အိႏိၵယနိုင္ငံ ဆင္မလားသို့ပို့ျပီး ျမန္မာျပည္စစ္ျေပးအစိုးရ၏ အျကံေပးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေစခဲ့သည္။ ထို့ေနာက္ ဒုတိယကမၻာစစ္အျပီး ၁၉၄၆ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ (၂၇) ရက္ေန့တြင္ နန္းရင္းဝန္ေဟာင္း ဦးေစာသည္ ယူဂႏၶာ နိုင္ငံမွ ျမန္မာျပည္သို့ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသည္။ ေမလတြင္ မ်ိုးခ်စ္ပါတီကို ျပန္လည္ဖြဲ့စည္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခု၊ စက္တင္ဘာလ (၁၂)ရက္ေန့တြင္ ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန့္ ေခၚယူတြေ့ဆုံျခင္းခံရသည္။ ထိုနွစ္ စက္တင္ဘာလ (၂၁)ရက္ေန့တြင္ ရန္ကုန္ျမို့ ေျမနီကုန္း (အထက ၂ စမ္းေခ်ာင္းေက်ာင္းေရွ့) စိန့္ဖလိုမီနာေက်ာင္းေရွ့၌ ေသနတ္ပစ္ခံရ၍ မ်က္စိဒဏ္ရာရခဲ့သည္။ ၄င္းလုပ္ျကံမွုအား ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းက ေနာက္ကြယ္မွ ေစခိုင္းခဲ့သည္ဟု အထင္မွားကာ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအေပၚ အျငိဳးအေတးထားခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာလ (၂၆) ရက္ေန့တြင္ ဘုရင္ခံ၏ အမွုေဆာင္ေကာင္စီ၌ ပညာေရးဝန္ျကီးအျဖစ္ ခန့္အပ္ခံရသည္။ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ(၉) ရက္ေန့တြင္ ျဗိတိသ်ွအစိုးရ ဖိတ္ျကားခ်က္အရ ျမန္မာနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဆြေးနြေးရန္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့ဝင္အျဖစ္ အဂၤလန္သို့ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဇန္နဝါရီလ (၂၇) ရက္ေန့တြင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး အတြက္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ုပ္ကို ထိုစဉ္ကအဖြဲ့ဝင္အျဖစ္လိုက္ပါေသာ သခင္ဗစိန္နွင့္အတူ လက္မွတ္ထိုးရန္ ျငင္းဆိုျပီး စာခ်ုပ္ကို ကန့္ကြက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ျပီး ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၉) ရက္ေန့တြင္ သခင္ဗစိန္နွင့္အတူ ဝန္ျကီးအျဖစ္မွ နုတ္ထြက္ခဲ့သည္။ အစိုးရအဖြဲ့မွ နုတ္ထြက္ျပီးေနာက္ သခင္ဗစိန္၊ ေဒါက္တာဘေမာ္တို့နွင့္အတူ “မဟာဗမာ”အဖြဲ့ ဖြဲ့စည္း၍ ဖဆပလအတိုက္အခံအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ထိုစဉ္က မဟာဗမာအဖြဲ့ကို စာနယ္ဇင္းမ်ားတြင္ “ေစာစိန္ေမာ္ဂုဏ္း”ဟု ကင္ပြန္းတပ္ခံရသည္။
အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ျကီးမ်ားကို လုပ္ျကံမွု
ထို့ေနာက္ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလိုင္လ (၁၉) ရက္ေန့တြင္ ဂဠုန္ဦးေစာသည္ သူ၏ေနာက္လိုက္မ်ားအား ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ျကီးမ်ားကို လုပ္ျကံရန္ ေစခိုင္းခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္တို့ လုပ္ျကံခံရသည့္ေန့ ညေနပိုင္းမွာပင္ ထိုလုပ္ျကံမွု၏ တရားခံ မ်ားျဖစ္ေသာ ဦးေစာနွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားအား ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္ ဖြဲ့စည္းေပးထားေသာ ေသာင္းက်န္းမွု နွိမ္နင္းေရးတပ္ တပ္ရင္းအမွတ္ (၁)မွ တပ္ခြဲမွူး ဗိုလ္သိန္းဟန္နွင့္ ရဲေဘာ္မ်ားသည္ မရမ္းကုန္းျမို့နယ္ ေအဒီလမ္း (ယခု ေမခလမ္း) အမွတ္ (၄)ရွိ ဦးေစာအိမ္သို့ဝိုင္းျပီး အိမ္တြင္းအိမ္ျပင္ ရွာဖြေဖမ္းဆီးကာ စုံေထာက္ အင္စပိတ္ေတာ္ မစ္စတာဂ်ပ္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ရဲအဖြဲ့လက္သို့ အပ္ခဲ့သည္။ ထို့ေနာက္ဦးေစာနွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားအား ဦးေက်ာ္ျမင့္၊ ဦးေအာင္သာေက်ာ္နွင့္ ဦးစီးဘူးတို့ ပါဝင္ေသာ အထူးခုံရုံးမွ အခ်ိန္ယူ စစ္ေဆးျပီး ျပစ္မွုထင္ရွားသျဖင့္ ၁၉၄၇ ခုနွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၃၀) ရက္ေန့တြင္ ေသဒဏ္စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္ခဲ့ေလသည္။ တရားခံမ်ားက အဆင့္ဆင့္အယူခံ ဝင္ခဲ့သည္။ ေနာက္ဆုံး အယူခံလြွာကို ၁၉၄၈ ခု၊ ဧျပီလ (၂၀) ရက္ေန့တြင္ တရားလြွတ္ေတာ္ခ်ုပ္မွ ပယ္ခ်လိုက္သည္။ ထို့ေနာက္ သမ္မတထံ သနားခံလြွာ တင္သြင္းခဲ့ျပန္ရာ ခင္ေမာင္ရင္၊ သုခနွင့္ ေမာင္နီတို့အေပၚတြင္ ခ်မွတ္ထားေသာ ေသဒဏ္အမိန့္ကို ပယ္ဖ်က္ျပီး တစ္သက္တစ္က်ြန္း ေထာင္ဒဏ္သို့ လြွဲျေပာင္းေပးခဲ့သည္။ က်န္တရားခံမ်ားျဖစ္ေသာ ဂဠုန္ဦးေစာ၊ သက္နွင္း၊ ေမာင္စိုးနွင့္ မွုန္ျကီးတို့အား အင္းစိန္အက်ဉ္းေထာင္တြင္ လည္းေကာင္း၊ စိန္ျကီးနွင့္ ရန္ျကီးေအာင္တို့အား ရန္ကုန္အက်ဉ္းေထာင္ (ယခု ရန္ကုန္ အထြေထြေေရာဂါ ကုေဆးရုံေနရာ)တြင္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၈ ခု၊ ေမလ (၈) ရက္ေန့ အရုဏ္တက္ခ်ိန ္(၅)နာရီခြဲတြင္ တစ္ခ်ိန္တည္း ျကိုးဒဏ္ စီရင္ခဲ့ေလသည္။
၁၉၄၈ ခုနွစ္ေမလ ( ၈ ) ရက္ေန ့ ၾကိဳးစင္ေပၚတြင္ ဂဠဳန္ဦးေစာ
ဦးေစာသည္ သူ့အား ေပးေသာ နံနက္လက္ဖက္ရည္ကို အခန္း၌ ဆြမ္းေတာ္ကပ္ခဲ့သည္။ ဖေယာင္းတိုင္သုံးတိုင္ ထြန္းညွိျပီး ပူေဇာ္ခဲ့သည္။ ျပီးမွ အျပင္တြင္ ေစာင့္ေနျကေသာ အက်ဉ္းဌာန မင္းျကီးဦးဘေမာင္၊ ဆရာဝန္၊ တရားသူျကီး၊ အင္းစိန္ခရိုင္ဝန္၊ ခရိုင္ရဲဝန္၊ ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ား စသည္တို့ကို ျပုံးရြွင္စြာ နွုတ္ဆက္သည္။ ဦးေစာသည္ ရွမ္းေဘာင္းဘီ အျပာေရာင္ကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ဝတ္ဆင္ထားသည္။ ျကိုးစင္ရွိရာ ထြက္ခြာလာစဉ္ အက်ဉ္းေထာင္ အေဆာင္မ်ားအလယ္ရွိ ဘုရားရုပ္ပြားေတာ္တစ္ဆူ ကိုးကြယ္ထားရာကို လြန္လာသျဖင့္ ျပန္လွည့္၍ ဒူးတုပ္ဝပ္ခ်သည္။ ထို့ေနာက္ ျကိုးစင္ဘက္သို့ ဆက္လက္ထြက္ခြာရာတြင္ ျမင္ရာလူကို လွမ္းျပီး နွုတ္ဆက္သည္။ အထူးခုံရုံး နာယက ဦးက်ော္ျမင့္နွင့္တကြ သူ့ကိုတာဝန္အရ ေဆာင္ရြက္ရသည့္ သူမ်ားအား မုန္းထားမွု မရွိပါဟု မွာျကားခဲ့သည္။ ထို့ေနာက္ တည္တည္ ျငိမ္ျငိမ္ပင္ ျကိုးစင္ေပၚသို့ တက္သြားေလသည္။ ဦးေစာ၏ ျကြင္းက်န္ေသာ ရုပ္ကလာပ္ကို အင္းစိန္ေထာင္ျကီး အနီးရွိ ေပါက္ေတာ သခၤ်ိဳင္းတြင္ပင္ ေျမျမဳပ္သၿဂိၤဳလ္လိုက္သည္။
No comments:
Post a Comment